Hashimato Tiroidi Nedir

Tiroidit ve Hashimoto tiroiditi nedir? 

‘Tiroidit’ terimi, tiroid bezinin inflamasyonu yani iltihabı anlamına gelmektedir. Tiroiditin birçok olası nedeni vardır. Kronik lenfositik tiroidit olarak da bilinen Hashimoto tiroiditi, hipotiroidizmin genel olarak en yaygın nedenidir. Tiroid bezine karşı gelişen antikorların kronik iltihaba neden olduğu otoimmün bir bozukluktur. Otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin, vücudun kendi dokusunu yabancı gibi algılayıp, saldırıya geçtiği bozukluklardır. Hashimoto tiroiditinde bu antikorların neden oluştuğu kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte ailevi özelliği çok belirgindir. Bu durum, zaman içinde, tiroid bezinin hormon üretme yeteneğini bozmaktadır. Bu gittikçe azalan tiroid fonksiyonu, hipotiroidizm yani vücutta tiroid hormonu yetersizliği durumu ile sonuçlanmaktadır. Hashimoto tiroiditi, sıklıkla orta yaşlı kadınlarda görülmekle birlikte, herhangi bir yaşta ve erkekler ve çocuklarda da ortaya çıkabilmektedir. 

Haşimato hastalığı, tiroid bezinde gerçekleşen otoimmün bir hastalıktır. Otoimmün rahatsızlıklarda vücudunuz kendi hücrelerini yabancılayarak, dokulara karşı bir savaş oluşturur. Haşimato rahatsızlığında ise bu savaş tiroid bezinde gerçekleşir. Tiroid bezini yok etmek için çok fazla antikor üretilir. Bu antikorlar testlerde de çıkan: TPO antikoru ve anti-troglobulin antikorlarıdır.  Bu hücreler temelde tiroid hücrelerini yok etmeye çalışırlar. Tahrip olan tiroid hücreleri sonucunda, tiroid bezi küçülmeye başlar. Hormon üretimine yetecek bez kalmadığında da tiroit hormon yetersizliği oluşur.

Haşimato tiroid başlarında, kanda T3 ve T4 hormonları daha normale yakınken, hastalığın seyrinde bu hormanlar düşmeye dolayısıyla TSH hormonu da yükselmeye başlar. ( TSH’ın normalden çok salgılanmış olması vücutta üretimde sorun olduğunu, bu yüzden daha fazla salgı yapmaya çalıştığını gösterir. ) T3 ve T4 hormonlarının düşmesi ile metabolizma yavaşlar ve kilo alımı başlar. Kişide genellikle halsizlik, bitkinlik, sürekli uyku hali, el-ayak ve özellikle yüzde şişme, cinsel isteksizlik ciltte ve saç derisinde kuruma, matlaşma, seste değişiklik, kabızlık, işe odaklanmada zorlanma, sık unutkanlık, ciltte soluk bir renk, adet düzensizlikleri ve depresyon görülmektedir.

Hashimoto tiroiditinin belirtileri nelerdir?

Tablo, yıllar içinde çok yavaş ilerlediği için, Hashimoto tiroiditinde hastaların erken dönemde hiçbir şikayeti olmayabilir. Tiroid peroksidaz (TPO), tiroid hormonlarının üretiminde rol oynayan bir enzimdir. Zamanla tiroidit, yavaş gelişen kronik hücre hasarına neden olur ve guatr yani tiroid büyümesi ve tiroid yetersizliği ortaya çıkar. Hastalarda hipotiroidi belirtileri gelişmeye başlar. Hipotiroidi belirtileri arasında halsizlik, kilo artışı, bulunmaktadır. 

Hashimoto tiroiditine özgü belirti ve bulgular yoktur; ilk başta fark edilmeyebilmektedir. Bazen, boynun ön kısmında hafif bir şişlik dikkati çekebilir. Bu hastalık tipik olarak yıllar içinde yavaşça ilerler. Kronik tiroid hasarına yol açarak, kanda tiroid hormonu düzeylerinin düşmesine neden olur. Belirti ve bulgular temel olarak, tiroid bezinden hormon üretimi yetersizliğine (hipotiroidizm) bağlıdır. Belirtileri arasında; halsizlik, rehavet, soğuğa tahammülsüzlük, barsak tembelliği, soluk ve kuru cilt, yüzde şişkinlik, tırnak kırılganlığı, saç dökülmesi, dilde büyüme, açıklanamayan kilo artışı, adalede ağrı, hassasiyet, sertleşme, eklem ağrısı ve sertleşme, adale güçsüzlüğü, aşırı ve uzamış adet kanamaları veya başka şekilde adet düzensizliği, depresyon, hafıza sorunları, egzersiz toleransında azalma bulunmaktadır.

Hashimoto tiroiditinin nedenleri :

Hashimoto tiroiditi, bağışıklık sisteminin tiroid bezine hasar veren antikorlar geliştirdiği otoimmün bir hastalıktır. Bu süreci neyin tetiklediği halen kesin olarak bilinmemektedir. Bazı araştırmalar, bir virüs ya da bakterinin bu yanıtı tetikleyebileceğini düşündürmektedir. Ayrıca, muhtemelen genetik kusurlar da rol oynamaktadır. Kalıtım, cinsiyet, yaş gibi birtakım faktörlerin bir araya gelmesi, bu hastalığın gelişme olasılığını belirleyebilmektedir. 

Hashimoto tiroiditinin risk faktörleri :

Hashimoto tiroiditi gelişimini tetikleyen risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:  

• Radyasyon maruziyeti: Aşırı düzeyde çevresel radyasyona maruziyet, Hashimato tiroiditi gelişimi riskini arttırır.
• Yaş:  Her yaşta görülmekle birlikte orta yaşta daha sıktır.
• Başka otoimmün hastalık: Romatoid artrit, tip 1 diyabet ya da lupus gibi başka bir otoimmün hastalık bulunması, Hashimato tiroiditi riskini arttırır. 
• Cinsiyet: Hashimato tiroiditi kadınlarda daha sık görülmektedir.
• Genetik: Aile üyelerinde tiroid ya da başka otoimmün hastalık bulunanlarda, Hashimato tiroiditi gelişme olasılığı daha fazladır. 

Hashimoto tiroiditinin komplikasyonları:

• Doğum defektleri: Hashimoto tiroiditine bağlı tedavi edilmemiş hipotiroidizmli kadınların doğurduğu bebeklerin doğum defektli olma riski, sağlıklı anne bebeklerinden daha fazladır. Bu çocuklarda entelektüel ve gelişimsel sorunlara eğilimin daha fazla olduğu düşünülmektedir. Hipotiroid gebeliklerle, bebekte kalp, beyin ve böbrek sorunları arasında da bir ilişki vardır. Gebelik planlandığında ya da gebeliğin erken döneminde, tiroid hormon düzeylerinin kontrolü önerilmektedir.
• Kalp sorunları: Hipotiroidizm, LDL-(kötü) kolesterol düzeylerini arttırarak kalp-damar hastalığı riskini arttırabilir. Ayrıca, kalp büyümesi ve kalp yetmezliğine yol açabilir. 
• Ruh sağlığı sorunları: Hashimato tiroiditinde erken dönemde depresyon gelişebilir ve zaman içinde ciddileşebilir. Zihinsel fonksiyonlarda yavaşlamaya yol açabilir. Her iki cinsiyette cinsel istekte azalmaya neden olabilir. 
• Guatr: Tiroid bezinin hormon salgılama için sürekli TSH tarafından uyarılması, bezi büyütebilmektedir. Hipotiroidizm, guatrın en yaygın nedenlerinden biridir. Genellikle rahatsız edici olmamakla birlikte, büyük guatr görüntüyü etkileyebilir ve yutkunma ya da nefes alma güçlüğü yaratabilir. 
• Miksödem: Tedavisiz kalmış Hashimoto tiroiditinin neden olduğu uzun süreli hipotiroidizme bağlı gelişebilen nadir, yaşamı tehdit eden bir durumdur. Uyuklama, sersemlik hali, bilinç kaybı ile karakterizedir. Miksödem koması, soğuğa maruziyet, sedatif kulanımı, enfeksiyon ve başka streslerle tetiklenebilir. Acil medikal tedavi gerektiren bir durumdur. 
• Haşimato hastaları için beslenme önerileri ve tedavi ilkeleri (hormon replasman tedavisine ek doğal tıp uygulamaları) 
• *Yeterli su tüketimi sağlanmalı.
• Bu grupta ödem problemi çok görüldüğünden, günde 2-3 litre su tüketimi önerilmektedir.
• *Yeterli Selenyum tüketimi
• Selenyum minerali, oluşan antikorlar ile savaşabileceğinden, antikor sayısını azaltmakta ve tiroit fonksiyonlarına destek sağlamaktadır. Selenyum: yumurta, ton balığı, sardalye, yer fıstığı, soya fasulyesi, badem, ay çekirdeği ve tavuk-hindi eti, kırmızı ette bulunmaktadır.
• *İyotsuz tuz tercih etmeli
• İyot fazlalığının, otoimmün hastalıklarda hastalık seyrini kötü yönde etkileyebileceğine dair çalışmalar vardır. Yeterli iyot alımından emin olunduktan sonra 5 gram/günlük tuz miktarını aşmadan, genel bir diyet düzeni içerisinde iyotsuz tuz tüketimi öngörülür. Koruyucu beslenme tedavisinde, yeterli iyot alımının da önemli olduğu atlanılmamalıdır.
•   
• *Yeterli Omega-3 alınmalı
• Omega-3 yağ asitleri bu hastalıkta oldukça önemlidir. Bu sebeple haftada 2 gün balık tüketimine yer verilmeli, yiyeceklerle alınamadığı takdirde takviye olarak kullanılmalıdır.
• Diyet: Gluten direk haşimatoya sebep olmaz, lakin bazı bireylerde otoimmün reaksiyonlara sebep olabildiği gözlemlenmiştir. Gluten buğdaydan elde edilen bütün ürünlerin içinde bulunmaktadır. Buğday ve buğday unundan üretilmiş her şey, arpa, hamur işleri pizza, makarna, ekmek gibi ürünlerde vardır. Glutensiz un kullanılarak bu yiyecekler yapılıp tüketilebilmektedir.
• Ozon terapi: Ozon terapi ,anti inflamatuvar, antioksidan bir oto regulasyon tedavisdir. Otoimmun hastalıklarda etkinliğini kanıtlamıştır. 
• Fitoterapi: (Bitkiler ve doğal ürünlerle tedavi )
• Cuppıng (tıbbi kupa terapisi)
• Alkali kürler